ดอกไม้นานาพรรณต่างรูปทรงและสีสัน ถือเป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติสร้างขึ้น ให้มีความสวยสดงดงามแตกต่างกันไป เสน่ห์ของดอกไม้ ทำให้คนหลงใหลได้เสมอ เมื่อเป็นดอกไม้ที่ไม่ธรรมดา ก็ต้องมีเคล็ดลับสำหรับชมแบบไม่ธรรมดา คือ เวลาดูดอกไม้ต้องดูให้ทะลุดอกไม้ ให้เห็นภาพ “จากดอกตูม แย้มบาน แล้วร่วงโรย” แล้วจะเห็นธรรมะที่แฝงอยู่ นั่นก็คือ กฎธรรมดาของสรรพสิ่งทั้งปวง ได้แก่ อนิจจัง ความไม่เที่ยง มีการแปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา ทุกขัง ทนอยู่ในสภาพเดิมตลอดไปไม่ได้ และอนัตตา ไม่สามารถบังคับให้เป็นไปตามต้องการได้ เช่น ให้มีชีวิตยั่งยืนตลอดไป

• Swaddled Babies (กล้วยไม้ทารกในผ้าอ้อม)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Angloua uniflora เป็นกล้วยไม้ดินที่ขึ้นอยู่ตามเทือกเขาแอนดีส ในประเทศโคลัมเบีย ต้นสูงราว 18-24 นิ้ว ดอกมีขนาดใหญ่ สีขาวครีม เป็นมัน เมื่อดอกเริ่มบาน จะแลดูเหมือนเด็กทารกที่มีผ้าห่อหุ้มไว้ ดอกจะบานในฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน ส่งกลิ่นหอมไปทั่ว



• Hooker’s Lips (ต้นริมฝีปากนารี)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Psychotria elata มีถิ่นกำเนิดในเขตป่าฝนทางตอนกลางและใต้ของทวีปอเมริกาใต้ เช่น โคลัมเบีย, คอสตาริกา, ปานามา และเอกวาดอร์
เป็นต้นไม้ที่ผ่านวิวัฒนาการมาอย่างยาวนาน จนกลายเป็นสิ่งที่เห็นในปัจจุบัน เพื่อดึงดูดให้นกฮัมมิ่งเบิร์ดและผีเสื้อมาผสมเกสรดอกไม้ ส่วนที่แลดูคล้ายริมฝีปากสีแดงสดมันวาวน่าจูบนั้น เป็นกลีบฐานดอกที่มีลักษณะคล้ายใบไม้ ซึ่งจะบานออกอวดโฉมดอกแท้จริงซึ่งมีสีขาวสวยงาม




• Monkey Orchid (กล้วยไม้หน้าลิง)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dracula Simian เป็นกล้วยไม้พันธุ์หายาก มีถิ่นกำเนิดในป่าดงดิบทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศเอกวาดอร์และเปรู
กล้วยไม้หน้าลิงออกดอกตลอดทั้งปี ดอกมีกลิ่นหอมเหมือนส้มสุก เหตุที่ได้ชื่อว่า Monkey Orchid เป็นเพราะมีลักษณะกลีบดอก ที่แลดูเหมือนใบหน้าลิงจริงๆ



• Duck Orchid (กล้วยไม้เป็ดบิน)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Caleana เป็นกล้วยไม้ดินขนาดเล็ก สูงราว 45 ซม. พบในประเทศออสเตรเลีย ตั้งแต่รัฐควีนส์แลนด์ไปทางตอนใต้ของประเทศ และเกาะแทสมาเนีย ดอกกล้วยไม้ชนิดนี้มีสีน้ำตาลแดง (บางครั้งมีสีเขียวและจุดเข้ม ซึ่งหาได้ยาก) มีใบเดี่ยวที่โคนต้น ออกดอกในช่วงฤดูร้อน เหตุที่ถูกตั้งชื่อว่า Duck Orchid เนื่องจากกลีบดอกแลดูคล้ายเป็ดกำลังโผบินยกปีกสูงขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลีบดอกบนที่ดูเหมือนปากเป็ด



• Ballerina Orchid (กล้วยไม้เต้นระบำ)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Caladenia melanema เป็นกล้วยไม้ขนาดเล็ก สูงราว 12 ซม. ขึ้นบนพื้นดิน เป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นกลุ่ม ตามทุ่งหญ้าในประเทศออสเตรเลีย ผลิดอกในช่วงเดือนสิงหาคมถึงต้นเดือนกันยายน ดอกมีสีครีม แต้มด้วยสีน้ำตาลแดง กลีบดอกและกลีบเลี้ยงของดอกมีสีผสมระหว่างส้ม แดง และน้ำเงิน เมื่อมองโดยรวมแล้ว ดูราวกับหญิงสาวนุ่งกระโปรงสั้นสีขาว กำลังเต้นบัลเล่ต์อย่างสวยงาม

 

• Naked Man Orchid (เอื้องชายเปลือย)
มีอีกชื่อหนึ่งว่า กล้วยไม้อิตาเลียน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Orchis italica เป็นกล้วยไม้ดิน สูงราว 50 ซม. ขึ้นเป็นกลุ่มหนาแน่นในเขตเมดิเตอร์เรเนียน ดอกมีสีม่วงอ่อนปนขาว ออกในเดือนเมษายน เป็นกล้วยไม้อีกชนิดหนึ่งที่มีรูปร่างประหลาดคล้ายมนุษย์ เพราะกลีบดอกมีลักษณะเหมือนผู้ชายเปลือยกาย ที่ใครเห็นเป็นต้องรู้สึกอึ้ง..ทึ่ง..ฮา



• Dove Orchid/Holy Ghost Orchid (กล้วยไม้นกพิราบ)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Peristeria เป็นกล้วยไม้ดิน สูงประมาณเมตรเศษ พบได้ทั่วไปในทวีปอเมริกาใต้ ตั้งแต่ประเทศปานามา ตรินิแดด และคอสตาริกา เป็นกล้วยไม้ที่ให้ความรู้สึกสงบยามได้มอง ผลิดอกในเดือนมิถุนายนถึงตุลาคม ดอกมีสีขาว เมื่อมองกลีบดอกที่ซุกซ่อนอยู่ภายใน จะดูคล้ายนกพิราบที่มีจะงอยปากสีเหลือง กำลังนั่งอยู่ตรงกลาง ยกปีกทั้งสองข้างที่มีลายจุดๆสีชมพูขึ้น จึงเป็นที่มาของชื่อดอกกล้วยไม้นี้ และที่สำคัญยังเป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศปานามา



• Snapdragon and its Skull (ดอกไม้มังกร หรือดอกกะโหลกมังกร)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Antirrhinum พบได้ตามบริเวณเทือกเขาในทวีปยุโรป อเมริกา และอัฟริกาตอนเหนือ เป็นดอกไม้ที่แลดูแปลกประหลาด คือเมื่อบีบกลีบดอกเข้าด้วยกัน จะดูเหมือนหน้ามังกรที่อ้าปากและหุบปาก และเมื่อกลีบดอกเหี่ยวเฉาร่วงโรย เหลือเพียงฝักเมล็ด จะกลายเป็นภาพน่าสยองชวนขนลุก เพราะมันดูเหมือนหัวกะโหลกชัดๆ คนโบราณเชื่อว่า ดอกไม้มังกรมีพลังเหนือธรรมชาติแฝงอยู่ หากปลูกภายในบ้าน จะช่วยขจัดปัดเป่าโรคร้าย หรือถ้าเอาไปให้ผู้หญิงกิน จะไม่แก่ไม่เฒ่า เป็นสาวไปตลอดกาล



• Parrot Flower (ดอกเทียนนกแก้ว)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Impatiens psittacina อยู่ในวงศ์ยางไม้หอม เป็นดอกไม้แปลกตาหายากที่ขึ้นเฉพาะในไทย พม่า และอินเดีย บริเวณที่มีอากาศหนาวเย็น ดอกมีสีม่วงและสีแดงเลือดนก ใน ค.ศ. 1901 เซอร์โจเซฟ ดาลตัน ฮุคเกอร์ นักพฤกษศาสตร์และนักสำรวจชาวอังกฤษ ได้ตีพิมพ์คำบรรยายไว้ว่า เมื่อดอกบาน มองจากด้านข้าง ดูคล้ายนกแก้วกำลังโบยบิน ตั้งแต่นั้นมา จึงเรียกดอกไม้นี้ว่า Parrot Flower


• Bleeding Heart (ดอกหัวใจหลั่งเลือด หรือดอกหทัยหยาดทิพย์)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lamprocapnos spectabilis อยู่ในวงศ์ดอกป๊อปปี้ เป็นดอกไม้พื้นเมืองในไซบีเรีย เกาหลี ญี่ปุ่น และทางเหนือของจีน ผลิดอกในช่วงฤดูใบไม้ผลิและต้นฤดูร้อนดอกหัวใจหลั่งเลือด เรียกตามลักษณะกลีบดอกที่ดูคล้ายรูปหัวใจขณะยังเป็นดอกตูม ซึ่งปลายแหลมด้านล่างมีติ่งสีแดงคล้ายหยดเลือด กลีบดอกด้านนอกมีสีแดงอมม่วง เมื่อดอกบาน กลีบจะเปิดออกเผยให้เห็นส่วนภายในเป็นสีขาวที่เรียกว่า “หญิงสาวอาบน้ำ” เด่นชัดขึ้น เห็นสวยๆอย่างนี้ อย่าคิดไปสัมผัส เพราะมีพิษที่ทำให้ผิวหนังระคายเคือง



• Happy Alien Plant (ดอกมนุษย์ต่างดาวแสนสุข)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Calceolaria Uniflora เป็นดอกไม้หน้าตาประหลาดที่เขียวชอุ่มตลอดปี มีถิ่นกำเนิดทางตอนใต้ของทวีปอเมริกาใต้ ชาร์ลส์ ดาร์วิน นักธรรมชาติวิทยาชาวอังกฤษ เป็นผู้ค้นพบครั้งแรกขณะเดินทางทั่วอเมริกาใต้ ระหว่างค.ศ. 1831-1836 ลำต้นสูงไม่เกิน 4-5 นิ้ว ออกดอกตลอดฤดูร้อน เมื่อดอกบานมีลักษณะคล้ายถุง ยาวประมาณ 2 นิ้ว มีสีเหลืองส้ม แต้มด้วยจุดด่างสีแดง ส่วนที่มีลักษณะเหมือนปากอ้า มีแถบสีขาว เพื่อล่อนกเข้ามากินและผสมเกสร



• Laughing Bumble Bee Orchid (กล้วยไม้ผึ้งหัวเราะ)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ophrys bomybliflora พบทั่วไปในเขตเมดิเตอร์เรเนียน ตั้งแต่ประเทศโปรตุเกส หมู่เกาะคานารี จนถึงตุรกี เลบานอน และเติร์กเมนิสถาน ในยุโรปเรียกว่า “กล้วยไม้ผึ้ง” เนื่องจากกลีบดอกมีลักษณะคล้ายผึ้งขนปุนดอกมีสีม่วงเจือสีแดงเข้ม ส่งกลิ่นหอมเลียนแบบผึ้งตัวเมีย เพื่อดึงดูดผึ้งตัวผู้ให้เข้ามาผสมเกสร เชื่อกันว่า ผึ้งตัวผู้มักเลือกดอกที่เข้าใจว่าเป็นผึ้งตัวเมียมากที่สุด เพื่อพยายามผสมพันธุ์และถ่ายเทละอองเกสร



• Angel Orchid (กล้วยไม้นางฟ้า)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Habenaria Grandifloriformis โดยทั่วไปเรียกว่า กล้วยไม้บึง เป็นกล้วยไม้ที่มีความอ่อนช้อย งดงาม ขึ้นในทุ่งหญ้าเปิดที่มีความสูงเหนือระดับน้ำทะเล ทางตอนใต้ของประเทศอินเดีย แต่ละต้นมีก้านดอกไม่เกิน 5 ก้าน สูงไม่เกิน 12 ซม. และออกดอกก้านละดอก ลักษณะเป็นกลีบสีขาว 2 กลีบ วางซ้อนกัน ดูคล้ายนางฟ้าสวมเสื้อคลุม กำลังลอยละล่อง ดอกจะบานในเดือนมิถุนายนถึงกรกฎาคม ซึ่งเป็นช่วงฤดูมรสุม



• Darth Vader (ดอกดาร์ท เวเดอร์)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Aristolochia Salvadorensis เป็นดอกไม้พื้นเมืองของประเทศบราซิล เป็นพันธุ์ไม้หน้าตาแปลกประหลาดหายาก ออกดอกในเดือนเมษายนถึงมิถุนายน คนทั่วไปมักเรียกว่า ดอกดาร์ท เวเดอร์ เนื่องจากลักษณะเปลือกเรียบ รูปร่างคล้ายคนสวมหน้ากาก เหมือนตัวละครในภาพยนตร์ดังเรื่องสตาร์ วอร์ส ที่มีชื่อว่า “ดาร์ท เวเดอร์” สาเหตุที่ทำให้มันมีหน้าตาและสีเช่นนี้ เนื่องจากตั้งใจให้ดูเหมือนเนื้อที่กำลังเน่าเปื่อยและส่งกลิ่นเหม็น ดูน่าขยะแขยง เพื่อดึงดูดให้แมลงเข้ามาผสมเกสรนั่นเอง



• White Egret Orchid (กล้วยไม้นกกระยางขาว)
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Habenaria radiata อยู่ในตระกูลกล้วยไม้ พบในจีน ญี่ปุ่น และรัสเซีย มักเรียกกันว่า กล้วยไม้นกกระยางขาว กล้วยไม้ฝอย หรือซากิโซะ อันเป็นดอกไม้ประจำเขตเซตะกายะ ในกรุงโตเกียว ลักษณะช่อดอกจะเป็นขั้ว มีกลีบดอกสีขาวยื่นออกมา แผ่กางออก ดูคล้ายนกกระยางกางปีกบิน



• Orchid Mantis (ตั๊กแตนตำข้าวกล้วยไม้)
ทีเด็ดสุดท้าย เป็นเรื่องของสัตว์ที่อยากทำตัวเป็นคุณแอบเลียนแบบดอกไม้บ้าง นั่นคือ ตั๊กแตนตำข้าวที่อำพรางกายให้ดูเหมือนดอกกล้วยไม้ พบทั่วไปในป่าเขตร้อนชื้นแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป อาทิ ตั๊กแตนต่อยมวยกล้วยไม้ ตั๊กแตนตำข้าวกล้วยไม้สีชมพู ตามความคล้ายคลึงและพฤติกรรมที่เลียนแบบดอกกล้วยไม้ ลำตัวของมันมีสีสันสดใส หรือขาวล้วน และมีลักษณะพิเศษ คือ สามารถเปลี่ยนสีได้

ข้อมูลจาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 177 กันยายน 2558 โดย บัวน้อย